مروری روایی بر تاریخچه دندان پزشکی در سیر تمدن اسلامی

چکیده زمینه و هدف: دانش دندان پزشکی به عنوان یکی از شاخه های پزشکی همواره مورد توجه پزشکان مسلمان بوده است. پزشکان به جنبه های مختلف علم دندان پزشکی پرداخته و مجموع نظرات و دیدگاه های خود را در ضمن متون پزشکی نقل کرده اند. این مطالعه به منظور بررسی جایگاه دانش دندان پزشکی در میان پزشکان مسلمان انجام گرفته است. مواد و روش ها: در نوشتار پیش رو تلاش بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع متقدم (فردوس الحکمه، الحاوی، قانون، کامل الصناعه، معالجات البقراطیه و ذخیره)، تاریخچه دندان پزشکی در تمدن اسلامی مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد تا هدف مقاله که بازنمایی سیر تکوین، تکامل و تحولات دانش دنداپزشکی است، تبیین گردد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که پزشکان مسلمان از دیدگاه و تجربیات اطبای یونان و مرکز علمی جندی شاپور بهره برده اند، اما تنها به نقل آن بسنده نکرده اند، بلکه علم دندان پزشکی را تکمیل و گسترش دادند و آن را بر مبنای علمی بنیان نهادند. تشریح بافت، عصب و استخوان دندان، آسیب شناسی، شناخت و درمان انواع بیماری ها، توصیه به مراقبت بهداشت دهان و دندان و روش های پیشگیری، تهیه انواع داروهای درمانی با منشأ گیاهی- حیوانی و معدنی، استفاده از ابزار برای مداوای بیماری ها که گاه برای نخستین بار این ابزار توسط پزشکان مسلمان بکار می رفت، از جمله پیشرفت های مسلمانان در حوزه دندان پزشکی بوده است. نتیجه گیری: دانش دندان پزشکی در تمدن اسلامی مبتنی بر شیوه علمی بوده است و پزشکان مسلمان در این حوزه پیشرفت های بسیار در شناخت و درمان بیماری داشته اند. تأکید پزشکان بر حفظ بهداشت دهان و دندان و مراقبت از ابتلا به بیماری بود. بنابراین، می توان شاخصه پیشگیری و درمان را از ویژگی های دندان پزشکی اسلامی دانست. واژه های کلیدی: دندان پزشکی، پزشکان مسلمان، تمدن اسلامی